Weekendje Voerstreek : deel 1

van vrijdag 13 tot zondag 15 mei 2011

deelnemers: Boudewijn en Kristien, Sabrien en Eddy, Pierre en Annick, Katrien en JP, Tony, Katrien, Marijke en Alex, Jan en Nancy

	De Voerstreek meet 50 km² en is te situeren in de nabijheid van de Oostkantons, in het zuiden van Limburg, geplakt tegen de Nederlandse grens.
Zo’n 4300 mensen wonen er in 6 dorpjes (Moelingen, ’s Gravenvoeren, Sint-Martens-Voeren, Sint-Pieters-Voeren, Teuven en Remersdaal), die in 1973 werden samengevoegd tot de fusiegemeente Voeren. Het meest westelijke en dus het eerste dat je tegenkomt als je van in het binnenland komt, is Moelingen.
	Moelingen ligt op ca. 1 km van de Maas.
Een stuwdam regelt er het waterpeil stroomopwaarts. Het water drijft een hydro-elektrische centrale aan.
	De romaanse kerktoren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk dateert uit de 12^de eeuw en is een beschermd monument.
’s Gravenvoeren is het 2^de dorp dat we tegenkomen als we uit de richting van het westen komen. Het slingert zich als een lint langs de rivier (hier veeleer: beek) de Voer, met talrijke loopbruggetjes over het water naar de huizen.
	Opdat het dorp niet zou uitsterven, worden af en toe de nodige investeringen gedaan.
Next is er Sint-Martens-Voeren, een van de twee centrale Voerdorpen.
	Het dorpsbeeld van Sint-Martens-Voeren wordt gedomineerd door een 23 m hoge spoorwegbrug, waarover vooral vele goederentreinen rijden. Hij maakt deel uit van de lijn Tongeren-Aken die door de Duitsers tijdens de Eerste Wereldoorlog werd aangelegd.
De kerktoren van de Sint-Martinuskerk stamt oorspronkelijk uit de 13^de eeuw. In deze kerk was Veltmans priester. Hij speelde een belangrijke rol in het behoud van het Nederlandstalige karakter van de Voerstreek.
	Hier en in het andere centrumdorp Sint-Pieters-Voeren en het gehucht Veurs zijn vele vakwerkhuizen bewaard gebleven.
Ze dateren uit de 18^de en het begin van de 19^de eeuw. Deze en die hieronder is te vinden in Sint-Pieters-Voeren.
De wandel- en mountainbikeroute tussen Sint-Pieters-Voeren en Veurs is bijzonder ...
	Zie antwoord hiernaast.
	Graan groeit hier al van in de tijd van de Romeinen. Die verbouwden het gewas op de vruchtbare leemgrond voor de troepen aan de grens met Germania en voor de bewoners van het 20 km noordelijk gelegen Romeinse bolwerk Maastricht.
Sint-Pieters-Voeren is vooral bekend vanwege zijn commanderie. In dit kasteel verbleef de commandeur die het lokale bestuur uitoefende in de heerlijkheid. Samen met 11 andere balijen moest hij voor zijn bestuur verantwoording afleggen aan de landcommanderij van Alden Biesen (bij Bilzen). Sint-Pieters-Voeren kende in de loop van de geschiedenis 39 commandeurs.
	Eén van hen William Quaedt van Beeck liet omstreeks 1660 de dorpskerk bouwen.
Terwijl de rest van de Voerdorpen eeuwenlang deel uitmaakten van Brabant, was dat voor Sint-Pieters-Voeren niet het geval. Dit kwam doordat Daniël van Voeren in 1242 toetrad tot de Duitse Orde en daarbij al zijn bezittingen in het graafschap aan de orde schonk. Van toen af tot aan de Franse revolutie stond het grondgebied van Sint-Pieters-Voeren als rijksheerlijkheid onder het gezag van de Duitse keizer, een enclave in het graafschap Dalhem.
Het huidige gebouw werd in het begin van de 17de eeuw opgetrokken in 'Maaslandse Renaissance', een stijl die we ook in Luik en Maastricht veelvuldig aantreffen. In 2009 werd de commanderie beschermd als monument. Doordat het kasteel privé-eigendom is, is het niet te bezichtigen, al bestaan er plannen om dat te veranderen door er een tentoonstellingsruimte in onder te brengen.
	In het park van het kasteel ligt de bron die de vijvers en de Voer van water voorziet met een debiet van ca. 3000 liter per minuut. In de vijvers dichtbij de boerderij wordt er o.a. forel (een typisch streekproduct), steur en paling gekweekt.
De omgeving van Sint-Pieters-Voeren is bijzonder fraai.
	Zo’n 100 miljoen jaar geleden golfde over deze streek water van een ondiepe tropische zee. In deze voedselrijke zee wemelde het van de zogenaamde “foraminiferen”, diertjes met een uitwendig skelet van kalk. Deze kalkskeletjes begonnen op den duur een metersdikke kalklaag te vormen die nu in de bodem van de Voerstreek en het Mergelland te vinden is.
Gedurende de Ijstijd die 10.000 jaar geleden afliep, kwam door de vorming van de Alpen het gebied langzaam omhoog. De Maas en een aantal kleine riviertjes zoals de Voer en de Gulp vonden er een weg door. Tijdens de Ijstijd, toen het met periodes veel kouder was dan nu, waren deze rivieren veel breder dan nu. Vandaar de enorm brede dalen die toen de beddingen van de rivieren vormden.
	Het typische cultuurlandschap kreeg zijn huidige vorm in een tijdsbestek van nauwelijks 200 jaar, na enkele generaties noeste arbeid. Na 1300 is er, landschappelijk, niet veel meer veranderd.
De diepe drooggevallen dalen vormden de natuurlijke toegangswegen waarlangs men de plateaus bereikte. Kleine nederzettingen groeiden uit de huidige dorpen en boerderijgehuchten op het plateau.
vervolg