Egypte: dag 3a: Koningen- en Koninginnenvallei
dinsdag 12 februari 2013
Er staat vandaag veel op ’t programma. We moeten daarom heel vroeg op. Om 4.45 uur klinkt de wekker en om 5.00 uur schuiven we aan tafel voor het ontbijt. Om 6.00 uur gaat het met een bus naar de westzijde van de Nijl, waar er nauwelijks winkels zijn en waar de mensen nog leven zoals in de tijd van de Kopten, in eenvoudige huisjes die pal tegen elkaar zijn aangebouwd omwille van de warmte. De rit naar de Vallei van de Koningen duurt 25 minuten.
We komen om 6.30 uur op de parking aan en zijn de eerste bus op het grote parkeerterrein. Helaas moeten we ons fototoestel achterlaten in de bus. Onze gids waarschuwt dat zelfs mensen die met een gsm foto's durven te nemen en betrapt worden, het risico lopen die te moeten inleveren en mee te moeten gaan naar het politiekantoor. Een elektrische trambus voert ons een 500-tal meter verder in de vallei, waar tot nog toe 65 graven zijn blootgelegd, waaronder 25 van Egyptische farao’s. De overige zijn van hoge hoffunctionarissen. Alle graven dateren uit het Nieuwe Rijk (18^de en 20^ste dynastie). Echt veilig waren ze niet, want zo goed als elk graf werd al ten tijde van de 21^ste dynastie geplunderd. Een aantal koningsmummies werden daarom op andere plaatsen in veiligheid gebracht.
We bezoeken er 3 graven, met als eerste dat van Ramses IV. Dit graf werd in de oudheid leeggeplunderd. De rovers namen alles mee: ook het speelgoed, spiegels, eten. De farao’s geloofden dat hun reis naar het hiernamaals lang kon duren en het dus maar best was dat je van alles mee had. De farao’s geloofden dat de reis in 12 etappes verliep. Op het einde van de reis kwamen ze aan bij een weegschaal. Daar werd hun hart gewogen. Als de weegschaal in de goeie richting overhelde, mochten ze naar Osisis gaan, als het naar de andere kant overhelde, werden ze voor de wilde dieren gegooid. Later werd er in de grafkelder een koptisch klooster ingericht. Het woord Kopten is ietwat verwarrend. Oorspronkelijk werd ermee de nationaliteit van de Egyptenaren aangeduid. Zo zijn alle Egyptenaren in oorsprong Kopten.
	Op de muren in de grafkelder zien we vele tekens. Ze beelden een verhaal uit. De Egyptenaren gebruikten voor het schrijven van verhalen tekens. Er blijken er zo’n 700 verschillende te bestaan. De ene tekening duidt een woord aan, de andere een letter en nog een andere een bevestiging van iets. Ik merk hoe veelzijdig de tekeningen zijn. Er zijn apen te zien, slangen, mensen met een kapsel dat lijkt op dat van de Simpsons. We blijven anderhalf uur in de Dodenvallei en bezoeken ook nog het graf van Ramses III en Ramses V. In dat van Ramses III zijn er ook 2 blinde harpspelers te zien, die de glorie van de farao bezingen. Het graf is gigantisch, met een lengte van 125 m. Dromedarissen en kamelen zie je nergens. Die zijn blijkbaar pas later in Egypte geïntroduceerd, vanuit Soedan. Vele afgebeelde mensen hebben een sik, zowel mannen als vrouwen. Het was een soort versiering.
In de Dodenvallei werd in een van de kelders in 1922 de graftombe van Toetanchamon ontdekt samen met een reusachtige schat. De farao was 19 jaar oud en zijn mummie ligt er nog, onversierd. De kostbare stukken werden overgebracht naar het museum in Caïro. We mogen het bezoeken, maar Tamer weet ons te vertellen dat we dan zelf een ticket moeten betalen en dat de grafkamer niet echt de moeite is, omdat de versieringen verre van verfijnd zijn. De Egyptenaren hadden een andere kalender als wij. Bij hen waren er 3 weken in een maand en 10 dagen in een week. 8 dagen daarvan dienden om te werken. In de graftombes werkten ze met olielampjes. Wanneer het lampje voor een eerste keer uitwaaide, mochten ze gaan lunchen, wanneer dit nog eens gebeurde, mochten ze naar huis.
Op de busparking halen verkopers hun uiterste best om souvenirs te verkopen.
We rijden enkele kilometer verder naar Deir el-Bahari, dat verwijst naar een koptisch klooster (het “Convent van het Noorden”) dat op de ruïnes van monumenten uit de tijd van de farao's was gebouwd (inkom: 30 Egyptische pond). Het klooster is ondertussen verdwenen om plaats te maken voor de  terrassentempel van koningin Hatsepsoet, die de enige vrouwelijke farao was en 22 jaar lang als regeerde en toen vermoedelijk door Thoetmoses III uit de weg werd geruimd.
	Tamer probeert de ingewikkelde biografie van Hatsjepsoet uit te leggen door er figuranten bij te halen. Zo moet iemand acteren als Thoetmosis II, iemand als zijn vrouw Hatsjepsoet. Nog een ander iemand speelt hun dochter en nog een ander de bastaardzoon Thoetmosis III. Die is nog maar 10 jaar oud, wanneer in 1505 voor Christus zijn papa Thoetmosis II overlijdt. Daarom neemt Hatsjepsoet het regentschap over.
Om de bastaardzoon op de troon te zetten, laat men hem snel trouwen met een dochter van Hatsjepsoet. Hatsjepsoet pikte dat niet en bleef zelf aan de macht, gesteund door de priesters van Amon. 22 jaar lang was ze farao. Na haar dood in 1484 voor Christus probeerde haar opvolger Thoetmosis III alle sporen die naar haar verwezen uit te wissen. Hij liet de afbeeldingen en naamstenen van Hatsjepsoet weghakken en vervangen door beelden van zichzelf of van zijn vader en grootvader. Maar er bleven toch nog taferelen die aan haar herinneren bewaard.
	Na de uitleg door Tamer krijgen we nog 45 minuten om de tempel te bezoeken.
Didactische schooluitstap.
De tempel van Hatsjepsoet bestaat uit 3 terrassen en moet er vroeger veel fleuriger uitgezien hebben, met veel groen errond. Zo was er op de eerste verdieping een weelderige tuin aangeelgd. Die is ondertussen al lang verdwenen evenals de lange dromos die naar de poort van de tempel leidde.
	De wanden van de tempel zijn met reliëfs versierd.
Helaas hebben vandalen na de dood van Hatsjepsut nogal lelijk huisgehouden in de tempel. De ergste vernielingen gebeurden door Toetmosis III, die de neef was en opvolger van Hatsjepsut. Omdat hij 20 jaar had moeten achten op zijn troonsbestijging, deed hij direct na de dood van zijn tante alles dat aan haar herinnerde wegnemen of verbergen. Later vernielden de eerste christenen, die de tempel als klooster gebruikten, alle heidense afbeeldingen.
	In de hellingen van Deir el Bahari liggen nog tal van andere graven uit het Middenrijk. In november 1997 werden bij deze tempel bij een terroristische aanslag 62 mensen, waaronder 58 toeristen gedood. De 6 terroristen gingen erg brutaal tewerk. Na eerst enkele bewakers overmeesterd te hebben, omsingelden ze de toeristen en begonnen ze ofwel erop te schieten of ze te lijf te gaan met beenhouwersmessen, en dit gedurende 45 minuten. In een van de opengehakte lichamen staken ze een briefje met daarop een ode aan de islam. Bij de slachtoffers waren er 4 Japanse koppeltjes die op trouwreis waren en een kind van 5 jaar van Britse nationaliteit. Tijdens hun vlucht kaapten de terroristen een bus en botsten toen op een militair checkpunt. In de schermutselingen die volgden werd 1 terrorist gewond. De rest vluchtte de heuvels in. In een grot pleegden ze allemaal zelfmoord.
Bij de winkeltjes krijgen we na een blik op een handtas een man achter ons heen die kost per kost een de handtas wil verkopen. We slagen erin zijn initiële prijs van 25 euro te doen zakken naar 5 euro en van Maite de bezitster te maken van nog maar eens een handtas!

vervolg

overzicht reportages Egypte

homepage